Bệnh tiêu chảy: Nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị

Bệnh tiêu chảy và biểu hiện cho thấy bạn đang mắc bệnh

Thức ăn thông thường sẽ được hấp thụ hoàn toàn nước và chất dinh dưỡng trong vòng 2-3 ngày khi tiêu hóa, và các chất cặn bã sẽ được loại bỏ. Vì vậy, một người khỏe mạnh thường đi tiêu 1-2 lần mỗi ngày, phân đều và không bị lỏng hoặc nát.

Tình trạng tiêu chảy xảy ra khi người bệnh đi ngoài phân lỏng nhiều hơn 3 lần trong một ngày. Có hai dạng tiêu chảy tuỳ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và thời gian kéo dài:

• Tiêu chảy cấp: Xảy ra khi cơ thể phản ứng với thức ăn gây dị ứng, nhiễm khuẩn (E.coli, tả, lỵ, thương hàn...) hoặc do virus Rota (tiêu chảy Rota)... Tình trạng tiêu chảy xảy ra khi người bệnh đi ngoài phân lỏng nhiều hơn 3 lần trong một ngày.

• Tiêu chảy mạn: Tiêu chảy mạn là khi bệnh kéo dài từ 4 tuần trở lên. Trong trường hợp này, người bệnh dễ bị suy dinh dưỡng, suy nhược cơ thể và quá trình điều trị trở nên khó khăn hơn. 



Tiêu chảy được xem là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tử vong ở các quốc gia đang phát triển và là nguyên nhân thứ hai gây tử vong ở trẻ em trên toàn thế giới.

Xem thêm: Tổng hợp các cách trị tiêu chảy tại nhà nhanh chóng và hiệu quả

5 cách phòng bệnh tiêu chảy

Tiêu chảy, mặc dù có thể được điều trị kịp thời và đúng cách, vẫn có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người bệnh. Do đó, việc thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng tránh được Bộ Y tế khuyến khích là rất quan trọng:

• Đẩy mạnh việc vệ sinh cá nhân và môi trường bằng cách thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi sử dụng toilet; duy trì sạch sẽ môi trường sống; đảm bảo nhà vệ sinh hợp vệ sinh; tránh đổ nước thải và phân xuống ao hồ; không sử dụng phân chưa qua xử lý làm phân bón cho cây trồng; hạn chế tiếp xúc với các khu vực có dịch tiêu chảy.

• Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm: Tuân thủ nguyên tắc ăn chín và uống sôi; tránh ăn các thức ăn bày bán tại các khu vực vỉa hè mà nguồn gốc không rõ ràng; tránh tiêu thụ các thực phẩm dễ bị nhiễm khuẩn, chưa được chế biến hoặc nấu chín kỹ, cũng như tránh ăn các món ăn sống như gỏi cá, tiết canh, nem chua
  

• Bảo vệ nguồn nước và sử dụng nước sạch: Đảm bảo nguồn nước sử dụng trong sinh hoạt và ăn uống của gia đình là sạch sẽ và được bảo vệ đầy đủ, đóng nắp khi không sử dụng; uống nước đun sôi để nguội, tránh uống trực tiếp từ vòi nước; thường xuyên vệ sinh các bình chứa nước.

• Đối với bệnh tiêu chảy, việc duy trì vệ sinh môi trường sống và thực phẩm an toàn, cùng với việc ăn chín và uống nước sôi, là những biện pháp hiệu quả nhất để ngăn chặn sự lan truyền của bệnh.

Ngoài các biện pháp phòng tránh tiêu chảy đã nêu trên, việc tiêm phòng vắc xin chống tiêu chảy do virus Rota - nguyên nhân chính gây ra tiêu chảy, là một phương pháp hiệu quả, an toàn và tiết kiệm cho mọi gia đình. Hiện nay, tại Việt Nam, có ba loại vắc xin phòng ngừa bệnh tiêu chảy cấp do vi rút Rota đang được sử dụng:

Vắc xin Rotarix (Bỉ) gồm 2 liều, được khuyến nghị cho trẻ từ 6 tuần tuổi và cần hoàn thành trước tuổi 24 tuần.

• Liều đầu tiên: tiêm cho trẻ khi đạt 6 tuần tuổi.

• Liều thứ hai: tiêm sau 4 tuần.

*Lưu ý: Nếu sử dụng vắc xin Rotarix cho liều đầu tiên, liều thứ hai nên tiêm Rotarix.

Vắc xin Rotateq (Mỹ) bao gồm 3 liều, được khuyến nghị cho trẻ từ 7.5 tuần tuổi và cần hoàn thành trước tuần thứ 32.

• Liều đầu tiên: tiêm khi trẻ đạt 7.5 tuần tuổi.

• Liều thứ hai: tiêm sau 4 tuần.

• Liều thứ ba: tiêm sau 4 tuần từ liều thứ hai.

Vắc xin Rotavin - M1 (Việt Nam) gồm 2 liều, được khuyến nghị cho trẻ từ 6 tuần tuổi và cần hoàn thành trước 6 tháng tuổi.

• Liều đầu tiên: được tiêm khi trẻ đạt 6 tuần tuổi.

• Liều thứ hai: tiêm sau 1-2 tháng kể từ liều đầu tiên.

Phương pháp điều trị bệnh tiêu chảy nhanh chóng

Một trong những phương pháp điều trị bệnh tiêu chảy nhanh chóng và hiệu quả là duy trì sự cân bằng nước và điện giải trong cơ thể. Việc uống đủ nước và dung dịch điện giải như nước muối, nước cốt dừa hoặc nước ép hoa quả giúp khôi phục lượng nước mất đi qua phân lỏng. 



Đồng thời, ăn uống nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa như cơm nắm, bánh mì, gạo nấu loãng, tránh thức ăn có chứa chất kích thích ruột, cồn, và các thực phẩm có thể làm tăng tiến độ tiêu chảy. Nếu tiêu chảy kéo dài hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng như sốt cao, mất nước nặng, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Bệnh tiêu chảy có lây không? 

Tiêu chảy có khả năng lan rộng nhanh chóng và gây ra dịch lớn, đặc biệt là ở các khu vực đông dân cư, nơi có điều kiện vệ sinh kém và sử dụng nguồn nước chung.Các trường hợp tiêu chảy thường lây truyền qua thức ăn và nước uống bị nhiễm khuẩn, chủ yếu do điều kiện môi trường và an toàn thực phẩm không đảm bảo, cũng như thói quen sinh hoạt hàng ngày của người dân. Việc tiếp xúc với tay của những người bị nhiễm khuẩn, đặc biệt là khi nấu ăn hoặc chăm sóc trẻ, cũng là nguyên nhân phổ biến gây lây lan bệnh.

Gia đình nếu có người mắc bệnh tiêu chảy, những người thân khác trong nhà dễ bị nhiễm bệnh nếu không tuân thủ đầy đủ các biện pháp phòng tránh. 

Đồng thời, những khu vực dân cư thiếu nước sạch, đặc biệt là trong thời kỳ ngập lụt, cũng thường dễ gặp các trường hợp bùng phát dịch tiêu chảy. Những người có thói quen ăn uống không hợp vệ sinh, như ăn rau sống hay hải sản chưa qua chế biến kỹ, cũng nằm trong số những nhóm người dễ mắc bệnh tiêu chảy. 

Đồng thời, việc xử lý chất thải không đúng cách, bao gồm việc đổ phân ra môi trường hoặc sử dụng phân tươi không qua xử lý trong nông nghiệp, cũng là nguyên nhân khiến cho nguy cơ lây lan bệnh tăng cao.

Khi nào bệnh nhân mắc bệnh tiêu chảy cần nhập viện? 

Tiêu chảy không chỉ là một căn bệnh nguy hiểm mà còn diễn tiến nhanh, gây mất nước và sức lực cho cơ thể, dễ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi xuất hiện các dấu hiệu như đi ngoài phân lỏng từ ba lần trở lên trong một ngày, đau bụng, nôn ói, người bệnh cần đến bệnh viện để được các bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời, giảm thiểu nguy cơ biến chứng. 

Đặc biệt, trẻ em có nguy cơ cao hơn khi mắc bệnh tiêu chảy, đặc biệt nếu họ còn mắc các bệnh lý nặng khác như viêm phổi, tim bẩm sinh hoặc các bệnh mạn tính. Các phương pháp điều trị tiêu chảy cần được bác sĩ theo dõi chặt chẽ để lựa chọn phương án phù hợp nhất.

Xem thêm: Tiêu chảy do virut Rota quay lại cần làm gì để phòng tránh cho trẻ

KẾT LUẬN

Trong bài viết này, chúng ta đã đi sâu vào tìm hiểu về bệnh tiêu chảy, từ nguyên nhân gây ra đến các triệu chứng thường gặp và những phương pháp điều trị hiệu quả. Việc hiểu biết và nắm vững thông tin về bệnh này là một phần quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng. 

Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng tránh và điều trị đúng cách, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và ngăn chặn sự lây lan của bệnh tiêu chảy. 

Hãy luôn chú ý đến vệ sinh cá nhân, chăm sóc sức khỏe và tìm kiếm sự hỗ trợ y tế khi cần thiết để đảm bảo một cuộc sống khỏe mạnh và an toàn. 

Theo dõi HENO để có thêm nhiều thông tin sức khỏe hữu ích khác nhé!